Reklama

XIX Świętojański Festiwal Organowy

Niedziela toruńska 29/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Organy, których rodowód sięga czasów starożytnych, wprowadzone zostały do liturgii Kościoła zachodniego w II poł. VII w. Początkowo miały służyć podtrzymywaniu śpiewu mszalnego i brewiarzowego. O pierwszeństwie organów nad wszelkimi innymi instrumentami w świętych obrzędach pisał papież Pius XII, zaznaczając, iż "tony tego instrumentu nadzwyczaj harmonizują ze świętymi pieniami, dodając im przedziwnej wspaniałości i przepychu, wzniosłością zaś swoją i słodyczą wzruszają serca wiernych, napełniając je jakby niebiańską radością i mocno pociągają ku Bogu oraz rzeczom wyższym". Wybitny polski muzykolog Bohdan Pociej określił organy jako instrument z powołania związany ze świątynią, który wpisując muzykę w kościelne wnętrze, zdolny jest do wzbudzania religijnych nastrojów oraz modelowania religijnych ekspresji. Organy, spełniające zrazu funkcję towarzyszącą, w wieku XV stały się instrumentem samodzielnym. Z jednej strony zwiększył się ich udział w liturgii, z drugiej powstawały coraz liczniej różnorodne formy muzyki instrumentalnej o charakterze koncertowym. Wspaniałe fugi, toccaty, fantazje czy koncerty organowe pozostawili potomnym, m.in.: J. Sweelinck, G. Frescobaldi, J. Pachelbel, D. Buxtehude, J. S. Bach, F. Mendelssohn, F. Liszt, C. Franek, M. Surzyński, F. Nowowiejski, M. Reger, O. Messiaen.
Rozwój literatury organowej szedł w parze z budową organów, w jakie wzbogacały się świątynie już od wczesnego średniowiecza. W Polsce pierwsze wzmianki o organach pochodzą z XIV w., zaś wśród pierwszych polskich organmistrzów wymienia się franciszkanina z Torunia, budowniczego organów w kościele św. Jakuba (1343 lub 1350), uznawanych niegdyś za najwspanialszy instrument na Pomorzu. W II poł. XV w. organy pojawiły się w toruńskiej katedrze Świętych Janów, zaś pod koniec XVI w. lub na początku następnego stulecia gród Kopernika wzbogacił się o trzeci instrument, umieszczony w kościele Najświętszej Maryi Panny. Dzisiaj toruńska katedra posiada dwa instrumenty - organy barokowe w nawie bocznej (1479) oraz neogotyckie w nawie głównej (1878). Warto pamiętać, że organy barokowe, zdewastowane w czasie II wojny światowej, odzyskały swą świetność dzięki inicjatywie, determinacji i ogromnemu poświęceniu Mariana Dorawy - znawcy i miłośnika sztuki organowej. To on też, wspólnie z dawnym proboszczem toruńskiej katedry - ks. Ryszardem Kwiatkiem zainicjował w 1985 r. Świętojańskie Koncerty Organowe, których celem było kultywowanie muzyki organowej oraz promowanie zabytkowych instrumentów Torunia.

* * *

W tym roku w dniach 11 maja - 15 czerwca Świętojański Festiwal odbył się już po raz dziewiętnasty. Podczas sześciu niedzielnych koncertów mieliśmy okazję słuchać gry uznanych polskich artystów (Radosław Marzec, Marcin Szelest, Bogdan Narloch, Irena Wisełka-Cieślar, Adam Klarecki, Robert Grudzień). Finałowy koncert, zorganizowany wyjątkowo w kościele Matki Bożej Królowej Polski, ubogacił występ kijowskiego artysty Georgija Agratiny, który przy akompaniamencie organów wykonał kilka kompozycji na fletni Pana oraz sopiłce - ludowym słowiańskim instrumencie dętym. Każdy z koncertów opatrzony był słownym komentarzem przygotowanym przez Marię Bartoszek oraz Elżbietę Szczurko, tak by - zwracając uwagę słuchaczy na walory prezentowanych dzieł, ich cechy stylistyczne i okoliczności powstania - ułatwić percepcję muzyki. Repertuar festiwalowy był bardzo ciekawy i różnorodny. Wykonane zostały dzieła z różnych epok, od renesansu do kompozycji najnowszych, a wśród nich znalazły się utwory oryginalne, jak i opracowania na organy (m.in. Toccata sesta del 3 tono C. Meruli, Toccata in C J. Sweelincka, Preludium i fuga h J. S. Bacha, VI Sonata organowa F. Mendelssohna, Preludium i fuga B-A-C-H F. Liszta, Chant trist M. Surzyńskiego, Wariacje i fuga "God save the King" M. Regera, Haec Dies P. Cochereau, a także Marsz turecki W. A. Mozarta, Ave Maria F. Schuberta, Tańce rumuńskie B. Bartoka). Miłym akcentem finałowego koncertu była kompozycja Georgija Agratiny Pieśń pasterza na fletnię Pana i organy, poświęcona śp. bp. Janowi Chrapkowi, działającemu z wielkim oddaniem w diecezji toruńskiej.
Występy artystów spotykały się z zainteresowaniem i życzliwym przyjęciem słuchaczy. Sami organiści nierzadko przyznawali, że chętnie wzięliby udział w następnych edycjach Festiwalu, zachwycali się pięknem toruńskiej katedry, brzmieniem organów barokowych, ale jednocześnie z zatroskaniem wskazywali na słaby stan techniczny organów neogotyckich. W najbliższym czasie instrument ten ma zostać poddany pracom remontowym. Miejmy więc nadzieję, że podczas następnego, jubileuszowego Festiwalu zabrzmi już lepiej.
XIX Świętojański Festiwal Organowy z pewnością uznać należy za ważne wydarzenie kulturalne Torunia. Wszystkie koncerty, jak zaznaczył dyrektor Festiwalu - ks. Mariusz Klimek, były dla słuchaczy nie tylko przeżyciem estetycznym, ale i duchowym, chwilą, kiedy mogliśmy bardziej poczuć bliskość Tego, od którego pochodzi wszelka harmonia.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Abp Galbas: Seminarium nie jest wytwórnią pereł, ale ich przekazicielem

2024-06-25 17:32

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

Episkopat News

- Seminarium nie jest wytwórnią pereł, ale ich przekazicielem - powiedział abp Adrian Galbas w homilii podczas Mszy sprawowanej na zakończenie roku formacyjnego w Wyższym Śląskiem Seminarium Duchownym w Katowicach. Nawiązując do postawy niewierności Asyryjczyków opisanej w 2 Księdze Królewskiej odniósł ją do współczesności. - Niewierność nie popłaca. Nie dlatego, że Bóg każe, tylko dlatego, że człowiek z powodu niewierności, małej codziennej, na skutek regularnego odpuszczania sobie, staje się coraz bardziej niewrażliwy i coraz bardziej niewdzięczny - mówił abp Galbas.

Alumnom śląskiego seminarium zwrócił uwagę, że każdy z nich „jest w sytuacji, w której większość myśli inaczej niż oni”. - Przez czas wakacji z tą sytuacją się spotkasz jeszcze częściej. I będziesz słyszał: odpuść, daj sobie sposób. Asyria jest silniejsza, pogaństwo jest silniejsze. Dowiesz się jak bardzo chrześcijaństwo, a zwłaszcza Kościół katolicki jest passe, na jak bardzo przegranej jest pozycji. Co zrobisz? To co Ezechiasz: tym bardziej pójdziesz przez Najświętszy Sakrament tam szukać wsparcia, czy odpuścisz!? - pytał hierarcha.

CZYTAJ DALEJ

Londyn: więcej ataków na chrześcijan

2024-06-26 07:21

[ TEMATY ]

Wielka Brytania

Karol Porwich/Niedziela

Andreas Blum, proboszcz niemieckiej parafii św. Bonifacego w londyńskiej dzielnicy Eastend, zwrócił uwagę na konsekwencje konfliktu na Bliskim Wschodzie dla chrześcijan w Londynie. W angielskiej metropolii chrześcijanie stanowią obecnie mniej niż 50 procent mieszkańców miasta. Od czasu ataku Hamasu na Izrael wzrosła liczba ataków na wspólnoty chrześcijańskie w Londynie.

Duszpasterz przypomniał doświadczenia zakonnic z Brazylii mieszkających w pobliżu kościoła św. Bonifacego: „Nagle zaczęły być opluwane na ulicy. W dużym szpitalu obok dopuszczono się profanacji tabernakulum i ołtarza w sali modlitewnej, która jest przeznaczona dla wszystkich religii, podczas gdy wszystkie akcesoria muzułmańskie pozostały nietknięte. Kiedy ktoś na sąsiedniej ulicy próbował zdjąć palestyńską flagę zawieszoną przed kościołem, zatrzymały się dwa samochody, a mężczyzna został pobity przez ich pasażerów. Nigdy wcześniej nie zdarzyło się to w takiej formie" - stwierdza ks. Blum.

CZYTAJ DALEJ

Abp Gänswein: usunięcie z Watykanu było gorzkim osobistym doświadczeniem

2024-06-26 09:58

[ TEMATY ]

Watykan

abp Gänswein

Włodzimierz Rędzioch

Arcybiskup Georg Gänswein postrzega swoją nominację na nuncjusza apostolskiego w krajach bałtyckich jako koniec swojego "wygnania". „Usunięcie z Watykanu przez papieża Franciszka było dla niego gorzkim osobistym doświadczeniem", powiedział były prywatny sekretarz papieża Benedykta XVI i emerytowany prefekt Domu Papieskiego niemieckiemu tygodnikowi "Die Tagespost" z Würzburga.

"Ale nie dałem się zniechęcić, miałem nadzieję i modliłem się, że pewnego dnia będzie na mnie czekać nowe zadanie. Teraz już jest. Bardzo możliwe, że za nominacją na nuncjusza apostolskiego kryje się boska logika, która wykorzystała papieską pedagogikę" - stwierdził.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję