Na Podkarpaciu obchodzony był po raz 13., w Lubaczowie po raz 10. Pierwsze wzmianki o Żydach w Lubaczowie pochodzą z końca XV wieku. Według spisu ludności z 1921 r. wynika, że w mieście liczącym 5303 mieszkańców było 1715 Żydów. Zajmowali się głównie handlem i rzemiosłem. Mieli zapewnione prawa wyznaniowe i ochronę obiektów kultowych. Od początku niepodległego państwa polskiego Żydzi czuli się jego obywatelami. Wojna przyczyniła się do ich zagłady. 12 września 1939 r. Niemcy zajęli Lubaczów, a już w nocy z 13 na 14 września spalili obie synagogi. Żydzi ginęli z wycieńczenia, niedożywienia i chorób w obozach pracy, które Niemcy utworzyli w lecie 1940 r. w Cieszanowie, Płazowie, Lipsku i Starym Dzikowie.
Upamiętnić pomordowanych
Reklama
– Idea godnego uhonorowania zamordowanych Żydów narodziła się w 2006 r. Z inicjatywą budowy pomnika, upamiętniającego ludobójstwa dokonane na żydowskich współmieszkańcach wielokulturowej ziemi lubaczowskiej, wystąpili: rabin Edgar Gluck, naczelny rabin Galicji, członek Komisji Pamięci przy Kongresie USA oraz Tadeusz Jakubowicz, przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie. Do wzniesienia pomnika włączyły się także władze Lubaczowa i Powiatu Lubaczowskiego oraz Muzeum Kresów w Lubaczowie. Koncepcję plastyczną całości opracował regionalista, plastyk Janusz Burek. Na pomniku w kształcie macewy, poniżej Gwiazdy Dawida umieszczono napis w języku polskim, hebrajskim i angielskim: „Nie znamy waszych nazwisk, lecz zawsze będziecie w naszych sercach. Pamięci Żydów z lubaczowskiego getta oraz innych ofiar holocaustu zamordowanych przez hitlerowskich Niemców w Lubaczowie i okolicach w 1943 roku”. Uroczystość odsłonięcia pomnika odbyła się 27 maja 2008 r., przybyło na nią około 200 osób – mówi starosta lubaczowski Zenon Swatek. Od tamtego czasu co roku m.in. z okazji Międzynarodowego Dnia Pamięci Ofiar Holokaustu składane są kwiaty i zapalane znicze pamięci, upamiętniające tragiczne dzieje lubaczowskich Żydów.
Nie odbyły się spotkania z młodzieżą, mieszkańcami Lubaczowa i okolic.
– Po raz pierwszy od 9. lat nie możemy gościć w bibliotece Luci Retman, Simona Lavee-Łukawieckiego oraz Ory Regev-Heumann, którzy bezpośrednio, czy też za sprawą przodków związani są z historią miasta. Dlatego prezentujemy na stronie biblioteki film ze spotkań z lat poprzednich, w którym zawarte są wystąpienia gości oraz Tomasza Roga, ówczesnego dyrektora Muzeum Kresów w Lubaczowie. Ponadto zorganizowaliśmy wirtualną wystawę pt. Niemiecki nazistowski obóz zagłady w Bełżcu. Historia i relikty. Została udostępniona przez Muzeum i Miejsce Pamięci w Bełżcu – Oddział Państwowego Muzeum na Majdanku z siedzibą w Lublinie – poinformowała dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Władysława Broniewskiego, Katarzyna Pelc-Antonik.
Wykłady i prezentacje literatury online o lokalnej Zagładzie na Kielecczyźnie, delegacje uczniów i harcerzy na cmentarzu żydowskim i w miejscach pamięci – tak zapowiada się obchodzony 27 stycznia w środę Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Holokaustu.
Pamięć o Żydach zamieszkałych na Kielecczyźnie do II wojny światowej: ich życie codzienne, obyczaje, kultura, religia, wkład w historię Polski oraz tragedia Zagłady podczas II wojny światowej są przedmiotem zainteresowania Ośrodka Edukacyjno-Muzealnego „Świętokrzyski Sztetl”, istniejącego przy XVIII-wiecznej synagodze w Chmielniku. W zrekonstruowanym obiekcie mieści się obecnie interaktywne muzeum. Wydarzenia upamiętniające organizowane są obecnie w formule wirtualnej.
Wielki Post to czas, w którym Kościół szczególną uwagę zwraca na krzyż i dzieło zbawienia, jakiego na nim dokonał Jezus Chrystus. Krzyże z postacią Chrystusa znane są od średniowiecza (wcześniej były wysadzane drogimi kamieniami lub bez żadnych ozdób). Ukrzyżowanego pokazywano jednak inaczej niż obecnie. Jezus odziany był w szaty królewskie lub kapłańskie, posiadał koronę nie cierniową, ale królewską, i nie miał znamion śmierci i cierpień fizycznych (ta maniera zachowała się w tradycji Kościołów Wschodnich). W Wielkim Poście konieczne było zasłanianie takiego wizerunku (Chrystusa triumfującego), aby ułatwić wiernym skupienie na męce Zbawiciela. Do dzisiaj, mimo, iż Kościół zna figurę Chrystusa umęczonego, zachował się zwyczaj zasłaniania krzyży i obrazów.
Współczesne przepisy kościelne z jednej strony postanawiają, aby na przyszłość nie stosować zasłaniania, z drugiej strony decyzję pozostawiają poszczególnym Konferencjom Episkopatu. Konferencja Episkopatu Polski postanowiła zachować ten zwyczaj od 5 Niedzieli Wielkiego Postu do uczczenia Krzyża w Wielki Piątek.
Zwyczaj zasłaniania krzyża w Kościele w Wielkim Poście jest ściśle związany ze średniowiecznym zwyczajem zasłaniania ołtarza. Począwszy od XI wieku, wraz z rozpoczęciem okresu Wielkiego Postu, w kościołach zasłaniano ołtarze tzw. suknem postnym. Było to nawiązanie do wieków wcześniejszych, kiedy to nie pozwalano patrzeć na ołtarz i być blisko niego publicznym grzesznikom. Na początku Wielkiego Postu wszyscy uznawali prawdę o swojej grzeszności i podejmowali wysiłki pokutne, prowadzące do nawrócenia. Zasłonięte ołtarze, symbolizujące Chrystusa miały o tym ciągle przypominać i jednocześnie stanowiły post dla oczu. Można tu dopatrywać się pewnego rodzaju wykluczenia wiernych z wizualnego uczestnictwa we Mszy św. Zasłona zmuszała wiernych do przeżywania Mszy św. w atmosferze tajemniczości i ukrycia.
Przeprowadziłam eksperyment i zadałam pytanie Chatowi GPT: Czy masz świadomość, gdzie jesteś? Odpowiedział: Ciekawe pytanie... Nie mam świadomości w takim sensie, w jakim mają ją ludzie — nie czuję, nie mam własnego „ja” ani poczucia miejsca. Działam w cyfrowym środowisku, odpowiadając na Twoje pytania i analizując dane, ale nie „jestem” fizycznie nigdzie. Można powiedzieć, że jestem tu, gdzie mnie używasz — teraz akurat w Twoim urządzeniu lub przeglądarce.
Sam Chat GPT podpowiada, że sztuczna inteligencja tylko analizuje dane, nie jest zaś inteligencją podobną do ludzkiej. Nie ma ona świadomości istnienia, nie ma też… inteligencji! Dlatego należy ją postrzegać nie jako sztuczną formę inteligencji, tylko jako jeden z jej produktów. Właśnie na takie różnice między sztuczną inteligencją a świadomością ludzką zwrócili kilka dni temu uwagę uczestnicy konferencji w Sekretariacie Episkopatu, prezentując polskie tłumaczenie watykańskiego dokumentu nt. sztucznej inteligencji „Antiqua et nova” – adresowanego, co ciekawe, m.in. do duszpasterzy. I właśnie na ten aspekt pragnę zwrócić uwagę: w jaki sposób i w jakich granicach można zastosować sztuczną inteligencję w Kościele.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.
