Wakacje… Wokół nas coraz więcej nieznajomych twarzy, obcych języków. Turyści zwiedzają nasze miasta, wioski, wydeptują góry. Mieszkając w Krakowie, Zakopanem, Wieliczce czy Bochni trudno ich nie zauważyć. Ale czy naprawdę ich widzimy? Czy tylko tolerujemy lub omijamy z daleka? Cudzoziemiec to ten, kto zmuszony jest poznawać nasz świat z zewnątrz, dopóki naprawdę go nie dostrzeżemy i pozwolimy, by poznał też nas samych. To spotkanie z reguły ubogaca obie strony.

Zapoznanie

Gdy wchodzimy wieczorem do jednego z wielu krakowskich hosteli, Neil [czyt. Nil] siedzi przy stole z laptopem i wydaje się nieco osamotniony. Inny człowiek obrócony plecami sprawdza coś w Internecie. W sali, oprócz nich, jest tylko recepcjonista, z którym dłuższą chwilę rozmawiamy. Kontem oka obserwujemy Neila. W końcu dosiadamy się do niego z prośbą o pogawędkę. Zaczynamy od wymiany imion: - Naprawdę nazywasz się Nil, tak jak rzeka? - pytam. - Jaka rzeka? Opowiedz mi o niej - prosi cudzoziemiec. Gdy mu próbuję tłumaczyć, zaczyna się śmiać, bo nazwę dobrze mu znanej rzeki "Nil" po angielsku wymawia się: "nail". Poza tym chłopak studiuje klimatologię, więc orientuje się w geografii.
Dowiadujemy się, że przyjechał ze Stanów do Europy na kilka dni. Zaczął od Oslo, a po 5 dniach spędzonych w Krakowie ma pojechać jeszcze do Monachium, Berlina i Sztokholmu. - Skąd taki zestaw miast? - dopytuję, przyzwyczajona, że zwiedzanie Krakowa turyści najczęściej łączą z wizytami w Pradze, Budapeszcie czy w Wiedniu. - Po prostu znalazłem najtańsze loty z USA do Oslo i ze Sztokholmu do USA, a w Niemczech mam znajomych - nasz rozmówca tłumaczy, że utrzymuje się tylko ze stypendium. Dlatego nocuje w hostelu, który jest dużo tańszy niż typowy hotel. Ceny wahają się tu od 50 zł do 90 zł od osoby, w zależności od tego, ile łóżek jest w pokoju. W kwotę wliczone jest również śniadanie, podczas którego można zintegrować się z mieszkańcami hostelu. No właśnie… Młody turysta zatrzymujący się w takim miejscu najczęściej zapoznaje się z innymi turystami, raczej nie Polakami, choć zdarza się, że i oni tu nocują, przyjeżdżając z innych miast. W każdym razie turyście trudno zintegrować się z miejscowymi, np. z "krakusami".

Próba integracji

- Może to normalne? - zastanawia się Maciek, hostelowy recepcjonista. Wyjaśnia, że z reguły turyści traktują Kraków jak miasto "przelotowe" pomiędzy kolejnymi przystankami w Europie. - Jak przez 2 lub 3 dni zintegrować się z miejscowymi? - pyta. Dlatego wizytówką danego kraju czy miasta najczęściej są osoby pracujące w turystyce, tak jak Maciek: - Często nas zagadują o sprawy polskie, jesteśmy dla nich "pierwszym kontaktem" - mówi recepcjonista. Czy nie jedynym? - zastanawiam się, ale już nie dopytuję.
Patrzę na wystrój hostelu. Choć to miejsce jest praktycznie i z gustem urządzone, na ścianach widnieją rogate, afrykańskie maski, a gdzieniegdzie motywy z Azji... Dlaczego w polskim hostelu człowiek na ścianach widzi gobelin z Buddą? Turysta może poczuje się "międzynarodowo", ale znów raczej nie "polsko"...
Pytam Neila, czy podziela moje wrażenie, że turystom trudno o integrację z miejscowymi ludźmi. Opowiada, że był na rynku, usiadł w jednym z kawiarnianych ogródków i wokół słyszał różne języki, tylko nie polski: - To mi dało do myślenia, że jestem w nieodpowiednim miejscu, nie jestem tam, gdzie Polacy. Chciałbym wiedzieć, gdzie oni chodzą. Ale nikt mi tego nie powie, tym bardziej, że nie mówię po polsku, dlatego nikogo o to nie winię, mogę mieć pretensję tylko do siebie samego, że nie nauczyłem się waszego języka.

Sprawa wiary

Choć Neil jest w Polsce dopiero od 30 godzin, ciekawa jestem, czy coś wyjątkowego zainteresowało go w naszym mieście? - Przez całe życie nie widziałem tylu sióstr zakonnych, ile tutaj, w ciągu jednego dnia - opowiada zdziwiony tym faktem Neil. - W Stanach nie widać sióstr, mimo że jedna czwarta ludzi nazywa się katolikami.
Od tego motywu łatwo nam przejść do spraw wiary. Neil jest protestantem, jego mama asystuje pastorowi w kościele metodystów. Student kilka razy był w kościele katolickim, ale nic nie rozumiał: - Podczas nabożeństw protestanci siedzą i czasami wstają na wezwanie pastora. Katolicy stoją, siedzą lub klęczą, sami wiedzą kiedy, nikt im tego nie mówi - ciekawe, że akurat taka rzecz przykuła uwagę Neila. Dlatego pytam: - Gdyby ktoś w Krakowie organizował spotkanie, które miałoby wyjaśnić niektóre sprawy naszej wiary, a potem byłby czas na rozmowę i spotkanie integracyjne z Polakami, przyszedłbyś? Odpowiada, że byłby tym bardzo zainteresowany.

Polubiliśmy Neila

Ponieważ dobrze nam się rozmawiało z Neilem, postanowiliśmy o niego "zadbać". Najpierw zapytaliśmy o to, w jaki sposób chciałby poznać nasz rejon. - Chciałbym pochodzić po okolicach Krakowa, niekoniecznie po głównych trasach turystycznych, i żeby ktoś mi opowiedział, co dane miejsce oznacza dla tutejszych ludzi - odpowiedział nasz nowy znajomy.
Następnego dnia kolega zabrał go do opactwa cystersów w Mogile, gdzie znajduje się słynny krucyfiks. Kolega zawsze chciał go zobaczyć, a do tej pory "nie było okazji". Neil był pod dużym wrażeniem tego miejsca. Po południu pojechaliśmy z Amerykaninem do Bochni, gdzie przygotowywałam kolejny materiał dla "Niedzieli". Podczas gdy ja rozmawiałam z umówionymi osobami, moja koleżanka oprowadziła gościa po swoim rodzinnym mieście. Po powrocie do Krakowa, zabraliśmy Neila na późny obiad. Jedliśmy pyszny żurek w miejscu, gdzie chętnie jadają również Polacy. Wyglądał na bardzo zadowolonego.
Mamy nadzieję, że zawiezie do domu dobre wspomnienia z pobytu w Polsce. Tak jak my zapamiętamy to ciekawe z nim spotkanie.