Reklama

Niedziela Kielecka

Straty Kościoła kieleckiego podczas II wojny światowej

Kościół katolicki poniósł ogromne straty podczas II wojny światowej – 7 kościołów diecezji kieleckiej zostało całkowicie zniszczonych, 145 – częściowo uszkodzonych, podobnie degradacji uległy zasoby parafialne, np. biblioteczne i archiwalne. Wkrótce możemy się spodziewać wystawy i wydawnictwa na ten temat.

Niedziela kielecka 5/2022, str. VI

[ TEMATY ]

II wojna światowa

zniszczenie

T.D.

Wyeksponowana w kościele w Lelowie rzeźba Chrystusa Frasobliwego jako świadectwo dewastacji kościoła w 1939 r.

Wyeksponowana w kościele w Lelowie rzeźba Chrystusa Frasobliwego jako świadectwo dewastacji kościoła w 1939 r.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Skalę strat rzeczowych, jakie poniósł Kościół katolicki w naszym regionie podczas II wojny światowej, bada Muzeum Wsi Kieleckiej, które realizuje projekt zatytułowany: Straty w obiektach sakralnych diecezji kieleckiej w czasie II wojny światowej – zasoby Archiwum Diecezjalnego w Kielcach. Dofinansowanie całego projektu Muzeum Wsi Kieleckiej otrzymało w większości z Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

– Muzeum Wsi Kieleckiej zaprosiło do współpracy mnie i ks. dr. Tomasza Gocela, dyr. Archiwum Diecezjalnego – mówi Ewa Kołomańska, kierownik Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie, jednostki Muzeum Wsi Kieleckiej. Wyjaśnia, że materiał jest opracowywany głównie na postawie dokumentacji Archiwum Diecezjalnego w Kielcach, ze szczególnym uwzględnieniem ankiet powstałych w 1945 i 1946 r.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Dodatkowo wykorzystane zostaną zasoby archiwów parafialnych oraz dokumenty kwerendy z Archiwum Państwowego w Kielcach oraz z kieleckiej Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach.

– W 2021 r. wykonaliśmy ogromną kwerendę w archiwach diecezji kieleckiej i dzięki temu wiemy, jakie kościoły, jakie obiekty sakralne zostały zniszczone bezpowrotnie, jakie wyposażenie tych kościołów zaginęło – wyjaśnia. Na bazie opracowanych materiałów powstaje wystawa, która powinna być gotowa w wakacje. Będzie to ekspozycja zewnętrzna. Zamiarem organizatorów jest, aby znalazła się ona w różnych miejscach diecezji. Wystawie będzie towarzyszył katalog. Planowane jest także wydawnictwo na bazie opracowywanych w ub.r. materiałów źródłowych i stosowne noty do rejestru polskich strat wojennych.

Ewa Kołomańska szacuje, że straty w kościołach diecezji były znaczne.

– Na terenie diecezji kieleckiej zostało zniszczonych w mniejszym lub większym stopniu ponad połowa kościołów. Przed rozpoczęciem II wojny światowej na terenie diecezji kieleckiej znajdowało się 246 kościołów, z czego 216 było murowanych, a 30 drewnianych. Dokumenty zebrane po wojnie z poszczególnych parafii diecezji przekazują informację o całkowitym zniszczeniu 7 świątyń (5 podczas działań wojennych, 2 poza działaniami wojennymi) i uszkodzeniu, w mniejszym lub większym stopniu, dalszych 145 kościołów– one później były odbudowywane i odnawiane – mówi. Inną kategorią są straty bibliotek czy wyposażenia kościołów.

Reklama

– A to również są bardzo cenne materiały. Niestety, nie wszystko da się w pełni ustalić. Archiwa ginęły, często też nie było spisu tego, co się w nich znajdowało, i tylko na podstawie wizytacji biskupich czy dziekańskich jesteśmy w stanie odtworzyć pewne rzeczy, które zostały zniszczone w okresie wojny – stwierdza.

Te straty różnie wyglądały w różnych etapach wojny – zauważa Ewa Kołomańska. – W pierwszym okresie wojennym odbywała się pospolita grabież obiektów sakralnych, np. z wotów, które były wykonane z drogocennych kruszców. Ale były również takie przypadki, jak w Lelowie, gdzie spłonęło wnętrze kościoła.

Poważne straty odnotowano na przyczółku sandomierskim, wzdłuż linii Wisły, gdyż tam długo trwały działania frontowe. I tak XIV-wieczny kościół w Kargowie został zniszczony w całości, dwa kościoły w Szydłowie także zniszczone w całości. Duże straty odnotowano w Wiślicy. – Podczas grabienia kościoła i mienia kościelnego zaginęły m.in. dwa kielichy z czasów Kazimierza Wielkiego. Podobne rozgrabiono w wielu miejscach zabytkowe dzwony, np. z 1552 r. w Gnojnie – wyjaśnia historyczka.

Duże straty poniosły także m.in. kościoły w Ociesękach (całkowicie spalony), Biechowie, Pacanowie, na Grodzisku koło Ojcowa.

2022-01-25 11:45

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Piętno na całe życie

Niedziela przemyska 8/2020, str. I

[ TEMATY ]

rocznica

II wojna światowa

deportacje

ZSRR

Marian Boczar

Przemyskie uroczystości upamiętniające deportacje

Przemyskie uroczystości upamiętniające deportacje

W nocy z 9 na 10 lutego 1940 roku wiele polskich domów na Podkarpaciu opustoszało. Scenariusz zawsze był taki sam.

Natarczywie walili do drzwi, ludzie mieli na spakowanie chwilę. Pociągiem, w bydlęcych wagonach wywożono ich daleko na Wschód. Deportowano. To słowo do dzisiaj u tysięcy mieszkańców wciąż wywołuje emocje i łzy. Wśród wywiezionych były głównie rodziny wojskowych, urzędników, duchownych i przedstawicieli inteligencji.

CZYTAJ DALEJ

Widowisko „Pasja. Misterium Męki Pańskiej” w Kalwarii Zebrzydowskiej

2024-03-28 21:51

[ TEMATY ]

koncert pasyjny

Artur Brocki/Mat.prasowy/Pasja

Już 29.03.2024r. na antenie głównej Polsatu o godzinie 20:00 będzie miała miejsce emisja wyjątkowego widowiska. „Pasja. Misterium Męki Pańskiej” to program muzyczny, na który składa się rejestracja 12 pieśni pasyjnych w wykonaniu znanych polskich artystów m.in. Roksany Węgiel, dla której udział w tym wydarzeniu będzie osobistym przeżyciem.

Ilustracją dla występujących artystów będą fragmenty Misterium Męki Pańskiej odegrane w przepięknej scenerii Dróżek Kalwaryjskich przez braci z klasztoru Ojców Bernardynów i wiernych, którzy zwyczajowo biorą udział w tych corocznych celebracjach na Dróżkach Kalwarii Zebrzydowskiej. Misterium opisuje pojmanie, osądzenie, drogę krzyżową i ukrzyżowanie Jezusa i jest co roku odgrywane w Wielkim Tygodniu w Kalwarii Zebrzydowskiej, a jego tradycja sięga początków XVII wieku.

CZYTAJ DALEJ

Fenomen kalwarii – przegląd polskich Golgot

2024-03-29 13:00

[ TEMATY ]

kalwaria

Wojciech Dudkiewicz

Kalwaria Pacławska. Tu ładuje się akumulatory

Kalwaria Pacławska. Tu ładuje się akumulatory

- Jeśli widzimy jakiś spadek wiernych w kościołach, to przy kalwariach go nie ma - o fenomenie polskich kalwarii, mówi KAI gwardian, o. Jonasz Pyka. Dzięki takim miejscom, ludzie, którzy nie mogą nawiedzić Ziemi Świętej, korzystają z łaski duchowego uczestnictwa w Męce Jezusa Chrystusa i przeżywania w ten sposób tajemnicy odkupienia rodzaju ludzkiego. - To złota nić, która łączy wszystkie kalwarie w Polsce - podkreśla profesor Wydziału Teologicznego UMK w Toruniu, o. Mieczysław Celestyn Paczkowski. Wielki Piątek, to drugi dzień Triduum Paschalnego, podczas którego w Kościele katolickim odprawiana jest liturgia Męki Pańskiej, upamiętniająca cierpienia i śmierć Chrystusa na krzyżu. Jest to jedyny dzień w roku, w którym nie jest sprawowana Eucharystia.

Kalwaria - Golgota

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję