Reklama

Ciepło, zimno... Nobel

Zdolność odczuwania ciepła, zimna oraz dotyku jest niezbędna dla przetrwania gatunku ludzkiego – podano w uzasadnieniu tegorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Instytut Karolinska w tym roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny przyznał Davidowi Juliusowi oraz Ardemowi Patapoutianowi. Mimo wcześniejszych spekulacji nagroda nie trafiła w ręce twórców technologii mRNA, która umożliwiła szybkie opracowanie szczepionki przeciw COVID-19. Instytut postanowił uhonorować tych dwóch naukowców za odkrycie receptorów temperatury i dotyku.

Jak podkreślono w uzasadnieniu decyzji, zdolność odczuwania ciepła, zimna oraz dotyku jest absolutnie konieczna dla przetrwania gatunku ludzkiego, gdyż pozwala na interakcje z otaczającym światem. Zdolności te są dla nas tak oczywiste, że zwykle nie zastanawiamy się nad tym, jak dokładnie one funkcjonują. Tegoroczni laureaci postanowili jednak zgłębić to zagadnienie i poświęcić mu wiele lat żmudnej pracy naukowej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

David Julius jest profesorem fizjologii na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Francisco. Jest on również laureatem innych licznych nagród i wyróżnień. W swoich badaniach nad receptorami temperatury wykorzystał kapsaicynę, która odpowiada m.in. za ostry smak papryczek chili. Każdy, kto choć raz spróbował tej pikantnej papryki, zauważył zapewne, że powoduje ona charakterystyczne pieczenie. Choć już wcześniej wiadomo było, że kapsaicyna powoduje uczucie bólu, naukowcy nie byli w stanie wyjaśnić przyczyn takiej reakcji. Drobiazgowe badania prowadzone przez zespół pod kierownictwem prof. Juliusa doprowadziły jednak do zidentyfikowania genu, który uwrażliwiał komórki nerwowe na działanie kapsaicyny. Dalsze eksperymenty pozwoliły na zidentyfikowanie genu, który kodował białko nowo odkrytego kanału jonowego. Podczas badania zdolności białek do reakcji na ciepło Julius zdał sobie sprawę, że odkrył nowe receptory aktywowane przez temperatury, które mogą być odbierane jako ból.

Ardem Patapoutian jest profesorem w kalifornijskim instytucie badawczym Scripps Research Institute. W swojej pracy skupiał się przede wszystkim na funkcjonowaniu receptorów aktywowanych w wyniku nacisku. W pierwszej kolejności zidentyfikował on linię komórkową wytwarzającą impuls elektryczny przy dotknięciu ich pipetą. Przyjęto więc, że receptory aktywowane przez bodźce mechaniczne są kanałami jonowymi. W dalszej kolejności naukowcy wyselekcjonowali 72 geny do dalszej analizy. Badania prowadzone przez Patapoutiana wymagały pojedynczego wyłączania każdego z 72 genów w celu zidentyfikowania tego, który odpowiada za odbieranie nacisku. Finalnie okazało się, że tylko jeden z nich pełni właśnie tę funkcję.

Reklama

Co ciekawe, zarówno Julius, jak i Patapoutian wykorzystywali w swoich wcześniejszych badaniach inny powszechnie znany związek chemiczny – mentol. Substancja wykorzystywana w kremach, syropach oraz olejkach do inhalacji pozwoliła na odkrycie kolejnego receptora, który jest aktywowany przez chłód.

Tegoroczna Nagroda Nobla pokazuje, jak istotne w świecie nauki są te odkrycia. Zdolność odczuwania temperatury oraz dotyku ma niebagatelne znaczenie nie tylko dla naszych zmysłów i codziennego życia (dzięki nim jesteśmy w stanie ocenić chociażby temperaturę naszej porannej kawy). Naukowcy wskazują, że odkrycie tych receptorów umożliwi dalsze badania nad chorobami zaburzeń czucia, takimi jak np. neuropatia cukrzycowa. Nie ulega także wątpliwości, że odkrycia te będą sprzyjać dalszym pracom prowadzącym do wzrostu naszej wiedzy na temat tego, jak odczuwamy ciepło, zimno i dotyk.

Warto przypomnieć, że w ubiegłych latach Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny została przyznana m.in. za odkrycie wirusa HIV (2008 r.), za odkrycia dotyczące komórek mózgowych odpowiadających za system orientacji w przestrzeni (2014 r.) oraz za odkrycia dotyczące nowej terapii malarii (2015 r.). W 2020 r. Komitet Noblowski wyróżnił trójkę naukowców: Harreya Altera, Michaela Houghtona oraz Charlesa M. Rice’a – za odkrycie wirusa zapalenia wątroby typu C.

Tradycyjnie ceremonia wręczenia Nagród Nobla w dziedzinie medycyny odbędzie się 10 grudnia (w rocznicę śmierci Alfreda Nobla) w Sztokholmie. Ze względu na wciąż trwające ograniczenia pandemiczne tegoroczni laureaci otrzymają medale i honorowe dyplomy we własnych krajach. Dwóch laureatów nagrody w dziedzinie medycyny podzieli się nagrodą pieniężną w wysokości 10 mln koron szwedzkich (ok. 4,5 mln zł).

Ardem Patapoutian urodził się w 1967 r. w Bejrucie w Libanie. Z powodu wojny przeniósł się do Los Angeles w USA. Najpierw uzyskał stopień doktora w kalifornijskim Institute of Technology w Pasadenie, potem został profesorem w Scripps Research Institute w La Jolla w Kalifornii. Od 2014 r. jest badaczem Instytutu Medycznego Howarda Hughesa

David Julius urodził się w 1955 r. w Nowym Jorku w USA. Stopień doktora nauk technicznych uzyskał na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, a staż odbył na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku. Jest profesorem na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Francisco. Do Nagrody Nobla typowano go już w 2014 r.

2021-10-19 13:47

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Nagrody prezydenta

Niedziela sandomierska 3/2022, str. II

[ TEMATY ]

nagroda

Tarnobrzeg

UM Tarnobrzeg

Czek odebrała Magdalena Szczęsna

Czek odebrała Magdalena Szczęsna

Włodarz miasta przyznał nagrody dla sportowców.

Symboliczne czeki z rąk Dariusza Bożka odebrali: Magdalena Szczęsna, zawodniczka Klubu Kajakowego „Jezioro” Tarnobrzeg, jej trener Piotr Kwasek oraz paraolimpijczyk z Tokio Maciej Nalepka, tenisista stołowy za wysokie wyniki we współzawodnictwie sportowym. Maciej Nalepka w 2021 r. jako reprezentant Polski w tenisie stołowym osób niepełnosprawnych klasy 3 na wózku wystąpił na Igrzyskach Paraolimpijskich w Tokio, gdzie uzyskał w turnieju indywidualnym 9. miejsce w klasie 3 oraz w turnieju drużynowym 5. miejsce w klasie 4-5. Zakwalifikowanie się i udany występ na tym turnieju to ogromny sukces odniesiony przez zawodnika Integracyjnego Klubu Sportowego Tarnobrzeg. Natomiast Magdalena Szczęsna, kajakarka, jest również członkinią kadry narodowej juniorek starszych w kajakarstwie klasycznym. Wśród trofeów, które w roku 2021 zdobyła, są między innymi: złoty medal (K-1 5000 m juniorek) oraz srebrny medal (K-1 500 m juniorek) z Mistrzostw Polski Juniorów w Bydgoszczy, złoty medal (K-1 19,2 km juniorek) z XXXV Mistrzostw Polski w Maratonie Kajakowym w Sztumie, złoty medal (K-2 10 000 m juniorek) oraz złoty medal (K-1 10 000 m juniorek) na XXXVII Długodystansowych Mistrzostw Polski w Wolsztynie. Zdobyła także, 6. miejsce (K-1 1000 m) oraz 7. (K-4 500 m) podczas Mistrzostw Świata ICF Junior & U23 Canoe Sprint w Motemor-o-Velho w Portugalii, 4. miejsce (K-1 1000 m) oraz 8. miejsce (K-1 500 m) podczas Mistrzostw Europy Junior and Under 23 Canoe Sprint w Poznaniu. Prezydent Tarnobrzega docenił także trenera Magdaleny Szczęsnej, Piotra Kwaska z Klubu Kajakowego „Jezioro” Tarnobrzeg. Nagrodę przyznał za efekty doskonałej pracy trenerskiej, która zaowocowała tak bardzo udanym sportowo rokiem dla utalentowanej podopiecznej.

CZYTAJ DALEJ

Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego

[ TEMATY ]

Wielki Czwartek

Pio Si/pl.fotolia.com

Od Wielkiego Czwartku Kościół rozpoczyna uroczyste obchody Triduum Paschalnego, w czasie którego będzie wspominać mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. W Wielki Czwartek liturgia uobecnia Ostatnią Wieczerzę, ustanowienie przez Jezusa Eucharystii oraz kapłaństwa służebnego.

Wielki Czwartek jest szczególnym świętem kapłanów. Rankiem, jeszcze przed wieczornym rozpoczęciem Triduum Paschalnego, ma miejsce szczególna Msza św. Co roku we wszystkich kościołach katedralnych biskup diecezjalny wraz z kapłanami (nierzadko z całej diecezji) odprawia Mszę św. Krzyżma. Poświęca się wówczas krzyżmo oraz oleje chorych i katechumenów. Przez cały rok służą one przy udzielaniu sakramentów chrztu, święceń kapłańskich, namaszczenia chorych, oraz konsekracji kościołów i ołtarzy. Namaszczenie krzyżem świętym oznacza przyjęcie daru Ducha Świętego.. Krzyżmo (inaczej chryzma, od gr. chrio, czyli namaszczać, chrisis, czyli namaszczenie) to jasny olej z oliwek, który jest zmieszany z ciemnym balsamem.

CZYTAJ DALEJ

Bp Piotr Skucha w Sosnowcu: Ziarno trzeba siać. Jest to nasze zaufanie do Ducha Świętego

2024-03-28 19:59

[ TEMATY ]

Bp Piotr Skucha

diecezja sosnowiecka

Msza Krzyżma

Archiwum Redakcji

Biskup Piotr Skucha

Biskup Piotr Skucha

Ziarno trzeba siać. Jest to nasze zaufanie do Ducha Świętego - powiedział bp Piotr Skucha, emerytowany pomocniczy biskup sosnowiecki, który w tym roku przewodniczył wielkoczwartkowej Mszy Krzyżma w sosnowieckiej bazylice katedralnej. Na celebracji obecni byli pracownicy kurii diecezjalnej w Sosnowcu, seminarzyści wraz z przełożonymi i wierni. Uroczystość miała również charakter corocznej pielgrzymki Liturgicznej Służby Ołtarza do katedry.

Bp Piotr Skucha zauważył, że kapłan jest sługą tajemnic Chrystusa w szczególnym znaczeniu wtedy, kiedy swoim własnym życiem potwierdza Jego życie, przepowiadanie i cierpienie.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję