Takich bohaterskich kapłanów nie brakowało w szeregach duchowieństwa. Na szczególną uwagę zasługują losy pochodzącego z Radostowa pod Wieluniem ks. Stefana Farysia. Bezpośrednio po święceniach kapłańskich (1942 r.), został wysłany do parafii Chełmo. Młody kapłan szybko nawiązał kontakty z oddziałami Armii Krajowej – doręczał partyzantom tajne meldunki, a w jego mieszkaniu odbywały się zebrania dowódców AK. W 1944 r. Niemcy wpadli na trop organizacji i wielu jej członków aresztowali, w tym również ks. Farysia. Udało się jednak wówczas przekupić strażników, dzięki czemu aresztowani odzyskali wolność.
Polskie losy
Reklama
W 1947 r. kapłan został przeniesiony do parafii Rudlice k. Wielunia, gdzie prężnie działały oddziały Konspiracyjnego Wojska Polskiego (KWP). Funkcjonariusze UB, dowiedziawszy się o tym, że ks. Faryś współpracuje z KWP, aresztowali go w nocy z 27 na 28 listopada 1948 r. Przewieziono go najpierw do Wielunia, a potem do Łodzi, gdzie przez 3 miesiące prowadzono brutalne śledztwo. Po latach ks. Faryś tak wspominał jego przebieg: „Oficerowie śledczy świetnie znali psychologię, fizjologię i anatomię człowieka. Wiedzieli, gdzie i jak uderzyć, żeby najmocniej bolało. Przesłuchiwania odbywały się przez kilka nocy z rzędu. W dzień po powrocie ze śledztwa nie wolno było spać ani nawet usiąść. Można było tylko stać”. 1 marca 1949 r. Wojskowy Sąd Rejonowy w Łodzi skazał kapłana na 8 lat więzienia, 5 lat pozbawienia praw publicznych wraz z przepadkiem mienia na rzecz Skarbu Państwa. Karę ks. Faryś odbywał w więzieniach w Łodzi, Rawiczu i Wronkach. Warunki były bardzo trudne: „Każda chwila w więzieniu była torturą. Czy można sobie wyobrazić celę 40-osobową, do której wsadzono 80-90 ludzi w różnym wieku? Ciasnota taka, że trudno było się poruszać, zaduch. Wszyscy byliśmy brudni, w odzieży nie pranej od wielu miesięcy. (...) Nie było miejsca na to, żeby wszyscy obecni zmieścili się na leżąco”. Co więcej, podstawowe potrzeby fizjologiczne więźniowie załatwiali do stojących w celach beczek, stąd panował w nich okropny fetor. Najbardziej dojmująca była jednak bezczynność. Skazani nie mogli otrzymywać żadnych książek ani prasy. Dopiero po śmierci Stalina rygory zostały poluzowane, dzięki czemu biskup częstochowski Zdzisław Goliński uzyskał zgodę na dostarczenie brewiarzy więzionym kapłanom.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Uratowała go wiara
Wielkim obciążeniem psychicznym była świadomość, że wśród przebywających w celi może znajdować się kapuś UB. Ratunkiem była modlitwa, a pocieszeniem listy od najbliższych. W jednym z listów do bp. Golińskiego ks. Faryś napisał: „Chrystus nie opuszcza mnie, a za niedociągnięcia czeka pokuta. Chciałbym pozostać Mu zawsze wiernym, bo pustka gdzie indziej. Zdrowie dotąd mi służy, poza ogólnym wyczerpaniem się organizmu. Wolność tak daleko oddaliła się ode mnie, że żyję w fantastycznym świecie baśni, stworzonym przeze mnie. Modlitwą pragnę jedynie uczestniczyć w życiu, o niej pamiętać będę”.
Doceniony po latach
23 marca 1955 r. Wojskowy Sąd Rejonowy w Łodzi zwolnił kapłana warunkowo. W dalszej posłudze duszpasterskiej, pełnionej w Chotowie, był wielokrotnie szykanowany przez władze komunistyczne, które bezskutecznie próbowały go upokorzyć i złamać. Ksiądz Faryś zmarł 18 stycznia 1994 r. w Chotowie. W uznaniu zasług prezydent RP Andrzej Duda odznaczył go pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.