Reklama

Niedziela Sandomierska

Świadkowie minionych wieków

Muzeum Diecezjalne to prawdziwa skarbnica tkackich i hafciarskich wspaniałości.

Niedziela sandomierska 32/2020, str. VI

[ TEMATY ]

Sandomierz

ornaty

Muzeum Diecezjalne

zabytek

Archiwum muzeum

Ornat wzorowany na Drodze Krzyżowej

Ornat wzorowany na Drodze Krzyżowej

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W zbiorach muzeum znajdują się zespoły szat liturgicznych – od okazałych kap, ornatów i dalmatyk, po paramenty liturgiczne: stuły, manipularze (dziś nieużywane, noszone niegdyś przez kapłana na lewym przedramieniu), welony kielichowe, palki i bursy, a także licznie zachowane fragmenty tkanin i haftów. Ozdobą kolekcji są trzy ornaty z późnogotyckimi haftami figuralnymi, zakomponowanymi w formie krzyżowej preteksty (ozdobnej części ornatu), gdzie wszystkie sceny – tak jak w gotyckich malowanych kwaterach ołtarzowych – umieszczone są w oddzielnych polach. Hafty wykonane zostały z barwnej przędzy jedwabnej techniką naśladującą malarstwo, zwaną acupictura (malowanie igłą).

Na dwóch ornatach naszyty jest haft wyobrażający Chrystusa ukrzyżowanego. Przedstawienie to należało do najczęściej umieszczanych na kolumnach średniowiecznych ornatów. Była to dla wiernych Biblia pauperum (Biblia ubogich) – niewyczerpana księga symboli o moralizatorskim przesłaniu, gdzie – jak mawiał papież Grzegorz Wielki: „Nieumiejący czytać w obrazie widzą i odczytują wzór, jaki powinni naśladować”. Przedstawienia te pouczały i potęgowały przeżycia religijne.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Najstarszy ornat w kolekcji wykonany jest z aksamitu o ciemnofioletowym wzorze z motywem falistej wstęgi, przerywanej motywem ostu i owocu granatu (symbolu Męki Chrystusa), wpisanym w siedmiolistną różę (Włochy, XV wiek). Na tkaninę nałożono wypukły haft imitujący płaskorzeźbę. W centralnej części ukazana jest Matka Boska z Dzieciątkiem. Towarzyszą jej przedstawienia czterech świętych męczenniczek: św. Katarzyny Aleksandryjskiej, św. Barbary, św. Doroty i św. Małgorzaty.

Drugi z ornatów wykonany został z zielonego aksamitu z motywami owocu granatu, otoczonego siedmiolistną różą (haft: Polska, tkanina: Włochy, XV wiek). Przedstawione na ornacie sceny figuralne przedstawiają Chrystusa ukrzyżowanego oraz Matkę Bożą Bolesną i św. Jana Ewangelistę stojących pod krzyżem. W zakończeniach ramion hafciarz umieścił sceny ilustrujące Pasję Jezusa Chrystusa: Ecce Homo (Oto Człowiek), pojmanie, modlitwę w Ogrójcu, koronowanie cierniem, dźwiganie krzyża. Wszystkie sceny wykonano z dużym realizmem, a postacie wyobrażone są we współczesnych hafciarzowi strojach charakterystycznych dla 2. poł. XV wieku.

Trzeci z gotyckich haftów naszyty jest na ornacie wykonanym z karmazynowej jedwabnej tkaniny o wzorze nazywanym alla persiana, będącym przykładem rozprzestrzeniania się perskich motywów zdobniczych w tkactwie włoskim 1. połowy XVII wieku. W centralnej części wyobrażony jest Chrystus ukrzyżowany. U stóp krzyża przedstawiona została postać omdlewającej Maryi, podtrzymywanej przez św. Jana Ewangelistę i św. Marię Magdalenę. W zakończeniach ramion preteksty umieszczona został postać Maryi i Archanioła Gabriela w scenie Zwiastowania, a ponad krzyżem Bóg Ojciec. Haft w wielu miejscach jest przetarty i odsłania płótno, na którym widać wykonany wprawną ręką rysunek wyhaftowanej sceny naniesiony delikatną, czarną kreską.

2020-08-05 07:21

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Historyczny dworzec bez inwestora

Niedziela sosnowiecka 6/2021, str. VIII

[ TEMATY ]

Dworzec PKP

zabytek

Piotr Lorenc

Dworzec kolejowy w Maczkach, zbudowany w latach 1839-48

Dworzec kolejowy w Maczkach, zbudowany w latach 1839-48

Dworzec kolejowy w Sosnowcu-Maczkach, gdzie niegdyś była granica Królestwa Polskiego i gdzie zatrzymywał się car, jest nieczynny od kilku lat. Niedawno ukazała się o nim książka Jacka Jakubka Od Granicy do Maczek.

Największy w Zagłębiu Dąbrowskim pod względem powierzchni i długości dworzec wciąż czeka na zagospodarowanie. Były plany, by utworzyć w nim filię Politechniki Śląskiej, ale pomysł upadł. Budowla wymaga na pewno gruntownego remontu. Ale jej historia może robić wrażenie – w czasach zaborów, kiedy powstał monumentalny dworzec w Maczkach na stacji granicznej, był jednym z najważniejszych w całej Europie przystanków, znajdowały się tu komora celna i zabytkowe koszary, które nie zachowały się do naszych czasów, a w specjalnych apartamentach zatrzymywał się tutaj sam car Rosji. Dzięki rozwojowi osady Maczki powstał także kościół parafialny Świętych Apostołów Piotra i Pawła, wybudowany ze składek kolejarzy.
CZYTAJ DALEJ

Lublin: zmarł społecznik i wieloletni duszpasterz żużlowców – ks. prał. Jan Kiełbasa

2025-03-02 12:26

[ TEMATY ]

śmierć

Lublin

Adobe Stock

W niedzielę 2 marca 2025 roku w wieku 79 lat zmarł ks. prałat Jan Kiełbasa, wieloletni proboszcz parafii pw. św. Bartłomieja Apostoła w Niedrzwicy Kościelnej, zasłużony kapłan i społecznik. Był postacią bardzo znaną w lubelskim środowisku, szczególnie wśród sportowców i pracowników straży miejskiej, którym służył jako kapelan.

Jego posługa duszpasterska obejmowała budowę i rozwój wspólnot parafialnych. Był budowniczym czterech kościołów, przy których pełnił funkcję proboszcza: wybudował kościoły w Kosarzewie i Borzechowie oraz w Lublinie: plebanię i kaplicę w parafii pw. Matki Bożej Różańcowej na Czubach oraz kościół św. Jana Pawła II na Wrotkowie. W 2019 roku ks. Jan Kiełbasa obchodził jubileusz 50-lecia posługi kapłańskiej, podczas którego został uhonorowany medalem wojewody lubelskiego oraz dyplomem uznania. Był odznaczony również medalami przez Marszałka Województwa Lubelskiego i Prezydenta Miasta Lublin.
CZYTAJ DALEJ

Misja wśród chorych

2025-03-02 13:13

Ks. Mieczysław Puzewicz

Ks. Antoni Poletij jest kapelanem z najdłuższym stażem w Polsce

Ks. Antoni Poletij jest kapelanem z najdłuższym stażem w Polsce

Kościół otacza szczególną troską osoby chore i cierpiące.

Doświadczenie choroby i pobyt w szpitalu stawiają zwykle człowieka wobec pytań o sens życia, istnienie Pana Boga i zbawienie. Często takie sytuacje są też momentem powrotu do Boga i do Kościoła.
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję