Wieluń
Godzina 4.40

– Chylę czoła przed ofiarami ataku na Wieluń. Chylę czoła przed polskimi ofiarami niemieckiej tyranii i proszę o przebaczenie – powiedział po polsku prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier. Z udziałem prezydenta RP Andrzeja Dudy i prezydenta Niemiec odbyły się 1 września o godz. 4.40 w Wieluniu uroczystości 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej.

– W tym momencie 80 lat temu rozpoczęło się inferno w Wieluniu, które zostało rozpoczęte przez nienawiść niemiecką i chęć dominacji rasy – mówił w swoim przemówieniu Frank-Walter Steinmeier. – Nazywamy to wojną, a była to ogromna fala nienawiści i zniszczenia, która miała zburzyć więcej aniżeli to jedno miasto, aniżeli tylko tych mieszkańców, aniżeli tylko ich historię. Miało dojść do zniszczenia polskiej i europejskiej kultury, aby tylko i wyłącznie zrobić miejsce na szaleńcze wizje osoby, która chciała zdominować całą Europę – podkreślił.

– Kto mógł się tego spodziewać, że II wojna światowa rozpocznie się od tak drastycznego aktu, dokonanego przez cywilizowany naród, jeden z najstarszych żyjących w Europie? Przez naród o tak wielkiej historii, o takim wkładzie w europejską kulturę. Kto mógł się tego spodziewać, że ta straszna wojna zacznie się od aktu barbarzyństwa, od aktu nie będącego w istocie aktem wojennym, ale aktu terroryzmu – mówił prezydent Andrzej Duda.

Modlitwa i pamięć

Abp Wacław Depo 1 września w Wieluniu, w 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej odprawił Mszę św. na fundamentach kościoła farnego, który został zbombardowany podczas niemieckiego nalotu.

Abp Wacław Depo pytał: – Czy trzeba mówić o wojnie i dramacie tego miasta i ludzi sprzed 80 lat, skoro wyrosło już trzecie pokolenie ludzi, dla których ono jest tylko historią? Trzeba! Powiem więcej: to jest konieczność i obowiązek, aby była pamięć i przestroga. Nigdy jeden przeciw drugiemu. Nigdy więcej wojny – apelował metropolita częstochowski abp Wacław Depo.

Ks. Mariusz Frukacz

* * *

Bór zapilski

W wigilię 73. rocznicy mordu dokonanego na żołnierzach Konspiracyjnego Wojska Polskiego oddziału por. Stanisława Lisieckiego ps. Jaguar rodziny pomordowanych żołnierzy wraz ze Stowarzyszeniem „Solidarność i Niezawisłość” 25 sierpnia zorganizowali w Borze Zapilskim, gdzie mord na rozkaz ówczesnych władz został dokonany, uroczystość rocznicową. W miejscu mordu, przy symbolicznej mogile odmówiono modlitwę Konspiracyjnego Wojska Polskiego, złożono kwiaty i zapalono znicze. Następnie w kościele św. Jacka ks. Mariusz Janik odprawił uroczystą Mszę św., po której Adam Kurus z Katowickiego Oddziału IPN wygłosił krótki wykład na temat działań oddziałów KWP. Można było również obejrzeć wystawę przygotowaną przez „Solidarność i Niezawisłość” pod kierunkiem Zbigniewa Bonarskiego, która była poświęcona żołnierzom „Warszyca”. W uroczystościach wzięli udział m.in. Jednostka Strzelecka „Warszyc” oraz por.Bronisław Wilk – 93-letni weteran walk o wolność i niepodległość, który przyjechał aż z dolnośląskiej Bielawy.

Maciej Saboczyński

* * *

Częstochowa

W Pawilonie Wystawowym w podjasnogórskim Parku im. Stanisława Staszica w Częstochowie 31 sierpnia o godz. 17.00 zgromadziły się tłumy zwiedzających, aby podziwiać arcyciekawą ekspozycję „7. Dywizja Piechoty. Zapomniani bohaterowie 1939”. Jej organizatorzy to Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach oraz Muzeum Częstochowskie. Trzeba przyznać, że stanęli oni na wysokości zadania i spisali się celująco. Całe rodziny podziwiały sprzęt wojskowy, broń, mundury, fotografie, odznaczenia i całą masę innych pamiątek po naszych przedwojennych żołnierzach. Dla wszystkich przygotowano okolicznościowe pamiątkowe odznaki, które rozdawali ubrani w mundury polskiej piechoty okresu międzywojnia rekonstruktorzy historyczni ze Stowarzyszenia Reduta Częstochowa. Nie zabrakło też gorącej wojskowej grochówki. Na otwarciu wystawy przypomniano m.in., że częstochowska 7. Dywizja Piechoty dowodzona przez gen. bryg. Janusza Gąsiorowskiego stanęła we wrześniu 1939 r. w rejonie Częstochowy niemal samotnie na drodze potężnego uderzenia głównych sił niemieckich prących w kierunku Warszawy. W okresie 1-4 września 1939 r. w ofiarnych walkach – dzięki którym opóźniono natarcie dywizji pancernych Wehrmachtu na Warszawę – pułki częstochowskiej 7. Dywizji Piechoty poniosły bardzo ciężkie straty: blisko 800 żołnierzy poległo, ponad 1500 zostało rannych oraz ok. 3000 było wziętych do niewoli, w tym całe dowództwo dywizji.

Wystawę w pawilonie będzie można zwiedzać do 19 stycznia 2020 r.

1 września o godz. 10.00 na Placu Pamięci Narodowej w Częstochowie uczczono ofiary wojny podczas modlitwy ekumenicznej oraz uroczystego apelu pamięci. W dniu wybuchu II wojny światowej, o godz. 8.30 zapalono także znicze na mogiłach żołnierzy częstochowskiej 7. Dywizji Piechoty na Cmentarzu Kule.

Sławomir Błaut

* * *

Mokra

W niedzielę 1 września odbyły się obchody 80. rocznicy bitwy pod Mokrą. Uroczystości rozpoczęła przysięga wojskowa grupy żołnierzy 13. Śląskiej Brygady Obrony Terytorialnej. Odczytano apel poległych, a pamięć ofiar bitwy uczczono salwą honorową. Uczestnicy uroczystości złożyli również przed pomnikiem Bohaterów Bitwy pod Mokrą wieńce oraz zapalili znicze.

Do uczestników i organizatorów uroczystości 80. rocznicy bitwy pod Mokrą, zorganizowanej przez Urząd Gminy Miedźno, napisał specjalny list prezydent RP Andrzej Duda.

Zwieńczeniem obchodów była, podobnie jak w 2014 r., inscenizacja bitwy pod Mokrą – w tym roku w narracji Przemysława Bednarczyka z TVP historia, który po inscenizacji w Muzeum Kultury Przeworskiej i Izbie Pamięci Bitwy pod Mokrą poprowadził debatę historyczną na temat tego jednego z najważniejszych starć w dziejach polskiej kawalerii.

Podczas obchodów odbyły się również koncerty zespołu historyczno-patriotycznego „Forteca”, Orkiestry Dętej z Miedźna i zespołu ludowego „Łęgowianki”.

Uroczystości towarzyszył piknik wojskowy z pokazami sprzętu 13. Śląskiej Brygady Obrony Terytorialnej, Jednostki Wojskowej Komandosów z Lublińca, Jednostki Wojskowej AGAT z Gliwic oraz innych służb i jednostek.

Julia A. Lewandowska