Niestety reforma szkolnictwa w Polsce przeprowadzona w 1948 r. zapoczątkowała dwa zjawiska, które negatywnie odbijają się nawet na szkole naszych czasów. Jedno – to likwidacja elitarności szkoły średniej doprowadzającej do matury lub – inaczej rzecz ujmując – dającej prawo do studiów wyższych. Z różnych względów, które tu pomińmy, powszechność wykształcenia średniego w trybie ogólnokształcącym skutkuje produkcją dyletantów, a w wymiarze edukacji społeczeństwa – w najlepszym razie – półinteligentów. Drugi bardzo destrukcyjny czynnik, obecnie traktowany wręcz jako kardynalne prawo pedagogii i funkcjonowania szkoły, to całkowita rezygnacja z dyscypliny szkolnej. Wynika to z prerogatyw przyznawanych uczniom i bezbronności nauczycieli wobec coraz szerzej akceptowanych niby to wolnościowych postulatów dzieci i młodzieży. Jeśli dodać do tego absolutnie niesprawdzające się metody nauczania, eliminujące na przykład w dużej mierze pamięciowe opanowywanie przedmiotu, a zastępowane wykorzystywaniem różnego rodzaju współczesnych nośników informacji, to można bez ryzyka błędu powiedzieć, że szkoła jest zakładniczką wielu tendencji, teorii oraz postulatów wynikających z założeń ideologicznych i swoiście pojmowanej osoby ludzkiej, a w pewnym, i to niestety dużym stopniu zmieniającej się mody.

Na te bolączki zwraca się wprawdzie, i to nie tak rzadko, uwagę, ale – rzecz dziwna – decydenci kurczowo trzymają się niesprawdzalnych, a mimo to wprowadzanych w życie norm narzuconych kształceniu, takich jak choćby tzw. system boloński. Jego produktem jest dyletantyzm, co dyskwalifikuje każde studium, nie tylko to, które w ręce człowieka kładzie los innego człowieka. Ks. Zygmunt Zieliński w swej książce zatytułowanej wymownie „Kłopoty z tożsamością. Historia na wysypisku” pisze: „System ten nie działa, bo działać nie może, jako że ani w prawie, ani w medycynie, ani w studiach politechnicznych nie można produkować dyletantów, gdyż odbiłoby się to na naszym zdrowiu, bezpieczeństwie i stabilności dachu nad głową”. Odzywają się też wyraźne głosy przenoszące poruszany tu problem na szersze tło społeczne. Szczególną troskę budzi zepchnięcie na margines problemu szeroko rozumianej tożsamości. Uczeń od przedszkola po studia wyższe musi rozumieć, czym jest tożsamość i czym jest człowiek jej pozbawiony. Szkoła jest jedynym miejscem, gdzie uświadomienie pod tym względem jest nie tylko możliwe, ale wręcz konieczne.

Szkoła i edukacja to dziedziny tak ważne, że wszelkie w nich reformy i innowacje muszą być temperowane przez zdrowy rozsądek. Najlepszą miarą jest w tym względzie Dekalog, który streszcza się we wskazaniu: „bonum faciendum, malum vitandum” (dobro należy czynić, zła unikać). Jest to podstawa, na której wspiera się każde prawodawstwo. W dziedzinie szkoły i edukacji ma ona tym większe zastosowanie, że bez niej nie można odwołać się w wychowaniu do żadnej wartości, która mieściłaby się w granicach rozsądku. Wszak taką wartością nie jest ani gender, ani też ślepa dążność do przemodelowania życia społecznego według recept LGBT. A właśnie te dwie propozycje są dziś nachalnie propagowane, niekiedy nawet pod groźbą sankcji prawnych.

Szkoła zatem i normy wychowawcze, a także wyposażenie człowieka w niezbędny dlań potencjał wiedzy to jedyne kryteria, jakie winny decydować nie tyle o reformach, ile o ulepszaniu szkoły, zawsze w interesie dobra, jakie społeczeństwo zobowiązane jest oferować młodemu człowiekowi, temu dopiero wchodzącemu w życie.