Kończycki obraz (wysokość – 175 cm, szerokość – 145,5), określany też jako cudowny ze względu na świadectwa łask uproszonych za wstawiennictwem Matki Bożej, ostatnią konserwację przeszedł w 1962 r., a prace nad obecną rozpoczęły się w 2017 r.

Diecezjalny konserwator zabytków ks. dr Szymon Tracz zauważa, że po dokonaniu specjalistycznych badań laserowych oraz pierwszych zabiegów konserwatorskich udało się ustalić skład chemiczny zastosowanych pigmentów w warstwie malarskiej oraz to, w jaki sposób kładziono płatki złota na tle obrazu. Wykonane w różnym świetle zdjęcia późnogotyckiej tablicy pozwoliły określić stan jej zachowania. Prace nad obrazem są prowadzone pod okiem dziekan Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie dr hab. Martę Lempart-Geratowską.

Dzieło wybitnego twórcy

Jak podkreśla proboszcz ks. Edward Kobiesa z Kończyc Małych, pierwsze oględziny miały miejsce 17 września 2017 r. Wówczas okazało się, że trzeba dokonać renowacji natychmiast, mimo iż planowali ją na później. – Obraz datuje się na początek XVI wieku, a wykonał go ktoś wybitny – o wielkim talencie. Badania konserwatorskie wykazały duże zniszczenia, gdyż jest to obraz na desce. Konserwacja potrwa prawdopodobnie około roku – zaznacza Ksiądz Proboszcz.

O tym, że jest to dzieło wybitnego twórcy, wspomina również ks. Tracz: – Malarz miał bardzo sprawną rękę. Kreska rysunku prowadzona jest niezwykle swobodnie. Na wcześniej przygotowany grunt nanosił tylko to, co było dla niego niezbędne. Widać, jak w czasie powstawania dzieła artysta zmieniał lub dopracowywał szczegóły, bazując tylko na wcześniej naniesionych konturach. Wyraźnie można dostrzec kolejne etapy przenoszenia z wyobraźni malarza wizerunku Madonny z Dzieciątkiem na drewniane podobrazie za pomocą farb i złotej folii. Diecezjalny konserwator zabytków powiedział też, że dzieło mogło powstać w którymś z dobrych warsztatów wrocławskich lub działających na terenie ówczesnych Moraw i było przeznaczone prawdopodobnie do świątyni o wysokiej randze. – Zachowane w oryginalnych gniazdach zawiasy świadczą, iż pierwotnie tablica stanowiła część środkową tryptyku. Natomiast dokładna analiza trzymanego przez Maryję kwiatu każe widzieć w nim bezsprzecznie dmuchawiec, gdyż pojawiły się przypuszczenia, iż to inna roślina. Przeprowadzone badania przemawiają za pierwszym ćwierćwieczem wieku XVI jako czasem powstania łaskami słynącego wizerunku z Kończyc Małych – dodaje konserwator.

Dzieło zostało poddane konserwacji przede wszystkim ze względu na zniszczone podobrazie. – Deski są bardzo mocno zniszczone. Wilgoć stała się przyczyną ich spudrowania, a bezlitosne drewnojady pozostawiły po sobie spore obszary żerowisk. W niektórych miejscach będzie potrzeba wykonanie duże fragmenty nowych uzupełnień. Szczęśliwie, wręcz prawie cudownie, zachowało się lico obrazu. Na czas prowadzonych prac przy odwrocie zostało ono zabezpieczone specjalistyczną bibułką japońską. Stąd też obraz przypomina weterana, który wrócił z wojny – wyjaśnia ks. dr Szymon Tracz.

Medialne zainteresowanie

Prace konserwatorskie spotkały się z zainteresowaniem mediów. Z tej okazji parafia zaprosiła wszystkich chętnych do udziału we Mszy św. wieczornej 12 lutego z udziałem Telewizji Polskiej. Msza św. została odprawiona w kończyckiej parafii, wśród rusztowań, gdyż trwa gruntowny remont wnętrza kościoła.

– Za wstawiennictwem Matki Bożej Kończyckiej zanosimy przed tron Boga Ojca Wszechmogącego nasze dziękczynienia, błagania i prośby – powiedział proboszcz ks. Edward Kobiesa, witając przybyłych na Eucharystię. Śpiewała schola parafialna. Jak zaznaczył Ksiądz Proboszcz w rozmowie z mediami, kościół liczy ponad 300 lat – jego budowa została ukończona w 1713 r. Wymagał więc natychmiastowych działań ratujących jego podstawową strukturę budowlaną.

– W czasie II wojny światowej przebiegała linia frontu przez kościół, wskutek czego był on bardzo zniszczony. Po wojnie nie było środków i możliwości, by zabrać się od razu za remont i zrobić go porządnie. Rozpoczęliśmy potrzebne prace, które trwają już drugi rok, a przypuszczam że jeszcze ze 2, 3 lata będą prowadzone – zaznacza Ksiądz Proboszcz.

Reportaż przygotowany nt. cudownego obrazu i prac remontowych wyemitowano w TVP Katowice w niedzielę 18 lutego i w poniedziałek 19 lutego. A od 18-21 lutego w parafii gościł ks. Jan Reczek – autor bestsellera „To Jezus leczy złamanych na duchu”, który głosił nauki rekolekcyjne i odprawił Mszę św. z modlitwą o uzdrowienie na zakończenie wielkopostnych ćwiczeń duchowych.