Nie zmarnujemy dziedzictwa Jana Pawła II, bo jest olbrzymi potencjał i zapał w środowiskach i instytucjach, które zajmują się upowszechnianiem dzieła wielkiego Papieża. Taki wniosek nasunął mi się po V Forum Inicjatyw Poświęconych Janowi Pawłowi II, które odbywało się w dniach 28-30 marca w Warszawie i w Krakowie. Spotkałem tam wielu wspaniałych, kompetentnych ludzi, których do jeszcze intensywniejszego działania pobudza przypadająca za dwa lata 100. rocznica urodzin św. Jana Pawła II. Właśnie temu wyzwaniu poświęcone było wspomniane forum, zorganizowane wzorowo przez stołeczne Centrum Myśli Jana Pawła II, przy współudziale Instytutu Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II w Krakowie. Zastanawiano się przede wszystkim, jak przekazać etos Karola Wojtyły.
Otwierając spotkanie, kard. Kazimierz Nycz zwrócił uwagę, że 12 lat po śmierci Jana Pawła II musi się zmienić sposób narracji o nim: inaczej postrzega go pokolenie nastolatków, dla których „Papież to abstrakcja”, a inaczej ludzie, którzy jeszcze go pamiętają. Tym pierwszym potrzebna jest dawka elementarnej wiedzy.
Metropolita warszawski przestrzegał przed niezdrową rywalizacją, licytowaniem się: kto więcej zrobił dla Papieża, i wskazał, że „pewne rzeczy można robić wspólnie”.
Reklama
Podkreślano, jak wielkim, nieodkrytym do końca skarbem jest nauczanie Jana Pawła II, co trafnie oddaje rzucone w dyskusji hasło: „Nie pozwolić Papieżowi odejść”. A to oznacza danie jego rodakom możliwości zapoznania się z pełnym dziedzictwem Karola Wojtyły przy pomocy Internetu, gdzie teksty papieskie i opracowania dotyczące pontyfikatu są w wielkim rozproszeniu. Dlatego Centrum Myśli Jana Pawła II zamierza uruchomić w sieci Wortal JP2, który uporządkowałby materiały: teksty, zdjęcia i filmy.
Nie wszędzie działania popularyzujące myśl papieską spotykają się z aprobatą. Ks. dr Robert Skrzypczak (skądinąd autor znakomity, laureat „Totusa” za książkę o udziale Karola Wojtyły w Soborze Watykańskim II) opowiadał, jak pewne polskie wydawnictwo odmówiło mu publikacji innej książki o Janie Pawle II, argumentując, że „teraz mamy epokę papieża Franciszka”. Natomiast gdy tą pozycją próbował zainteresować wydawnictwo w Weronie i uzasadniał ważność przesłania Papieża Polaka, usłyszał od Włochów: „Robert, nie musisz nam tłumaczyć. My wiemy, że nauczanie Jana Pawła II to butla tlenowa dla zatrutego świata”.
Na ogromną wartość spuścizny papieskiej zwracał też uwagę kard. Stanisław Dziwisz, wskazując, że „tam jest wszystko, tam jest odpowiedź na każde zagadnienie i wszystkie trudności, jakie przeżywamy”. Wieloletni sekretarz Jana Pawła II radził zwłaszcza do sięgnięcia po jego przemówienia wygłoszone podczas pielgrzymek do Polski, teksty o małżeństwie i rodzinie, oraz zachęcał do studiowania encyklik. Kard. Dziwisz podkreślił również, że inspiracji należy szukać w niezwykłej osobowości i charyzmie duszpasterskiej Ojca Świętego, dzięki którym to cechom przyciągał ludzi.
Reklama
Efektem dyskusji i pomysłów wypracowanych podczas forum był apel skierowany do władz państwowych i samorządowych o utworzenie 3-letniego narodowego programu utrwalania dziedzictwa papieskiego w Polsce i na świecie. Kulminacją tych działań miałyby być oficjalne obchody 100. rocznicy urodzin Ojca Świętego. Zaproponowano także ustanowienie w dniu 16 października oficjalnego święta narodowego oraz państwowego odznaczenia – Orderu Świętego Jana Pawła II.
Tej rocznicy nie wolno nam przespać. Lepszej okazji, aby przypominać i utrwalać dziedzictwo Jana Pawła II, długo nie będzie. Następna przypadnie za kolejne sto lat, ale wtedy nie będzie już świadków.
* * *
Grzegorz Polak Dziennikarz katolicki, działacz ekumeniczny, popularyzator nauczania papieskiego, członek zespołu scenariuszowego Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego, laureat Nagrody TOTUS (2007)
Do dziś mam w pamięci wspaniałe wykonanie owego monologu przez 21-letniego Karola Wojtyłę. Już w czasie prób słuchaliśmy go z podziwem i dreszczem grozy
Kraków, lata okupacji. Po aresztowaniu i wywiezieniu do obozów koncentracyjnych wszystkich profesorów Uniwersytet Jagielloński i inne wyższe uczelnie w naszym mieście są zamknięte. Teatr im. J. Słowackiego działa jako Staatstheater z czysto niemiecką obsadą aktorską. Wykonywanie muzyki Chopina jest zakazane, Filharmonia daje koncerty „nur für Deutsche”, polskie życie artystyczne schodzi do podziemia.
W okupowanym Krakowie już w listopadzie 1939 r. organizuje się tajne nauczanie na szczeblu licealnym, potem uniwersyteckim - na wielu wydziałach. Zawiązują się też małe, działające oczywiście w podziemiu, grupy o zainteresowaniach muzycznych, literackich, a także teatralnych. Znalazłam się w jednej z nich - tej samej, do której należał Karol Wojtyła.
W lecie 1941 r. przybywa do Krakowa bardzo bliski przyjaciel Karola, wadowiczanin, polonista i fanatyk sztuki teatru - dr Mieczysław Kotlarczyk. Wnosi on do naszego środowiska ideę późniejszego Teatru Rapsodycznego, teatru, który w tym trudnym czasie ma zająć się artystycznym mówieniem arcydzieł polskiej poezji.
Ze względu na konieczność posiadania tzw. Arbeitskarte pracowałam wtedy jako maszynistka w centrali „Społem”. Był początek sierpnia 1941 r., właśnie wróciłam z urlopu, kiedy niespodzianie przyszedł do mnie do biura Karol. Wzbudził pewną sensację wśród moich biurowych koleżanek, miał bowiem na sobie drelich roboczy, zapewne wracał z pracy w podkrakowskim kamieniołomie. Od razu zrozumiałam, że przynosi jakąś ważną wiadomość. Wyszliśmy na korytarz i wtedy usłyszałam: „Przeczytaj «Króla-Ducha» i przyjdź w środę na Komorowskiego. - To był adres naszej koleżanki, gdzie często się zbieraliśmy. - Przyjechał Mietek Kotlarczyk. Zaczynamy robotę”.
Można by powiedzieć, że tymi słowami Karol ustawił mój dalszy los artystyczny. Natychmiast po pracy poszłam do znanego antykwariatu Stefana Kamińskiego przy ul. Podwale i tam udało mi się kupić jedyny egzemplarz najlepszego, pełnego wydania „Króla-Ducha”, w opracowaniu Jana Gwalberta Pawlikowskiego. To właśnie ta książka miała być pod ręką na wszelki wypadek, jako sufler, stąd wmontowane w oprawę kolorowe zakładki, wskazujące poszczególne fragmenty. Książka leżała na pianinie obok świecznika i w prapremierowym przedstawieniu zagrała jako znak plastyczny, obok umieszczonej na tle ciemnej kotary białej maski Słowackiego i wiązanki chryzantem. Bowiem już 1 listopada, w dzień Wszystkich Świętych, nasza pięcioosobowa grupa wystąpiła z pokazem opracowanych przez Kotlarczyka fragmentów epopei Słowackiego. Owa uroczysta premiera, inaugurująca ponad 20-letnią, niepozbawioną wielorakich klęsk, działalność Teatru Rapsodycznego, była niejednokrotnie opisywana. Ja skupię się wyłącznie na osobie Karola Wojtyły, na jego znamiennym udziale w tym pierwszym rapsodycznym przedstawieniu.
Kotlarczyk powierzył mu m.in. kończący spektakl monolog Bolesława Śmiałego. Monolog ten stanowi naczelny wątek Rapsodu V. Jest przywołaniem pamięci o dramacie, jaki rozegrał się pod koniec XI stulecia między Wawelem a Skałką - między królem a biskupem Stanisławem.
Do dziś mam w pamięci wspaniałe wykonanie owego monologu przez 21-letniego Karola Wojtyłę. Już w czasie prób słuchaliśmy go z podziwem i dreszczem grozy, ale owego pierwszolistopadowego wieczoru osiągnął najwyższy stopień ekspresji artystycznej. Było to wykonanie pełne napięć, dynamiki, niezatracające jednego odcienia znaczeniowego. Przedstawiał te dramatyczne zdarzenia z tak pełnym zaangażowaniem, że wierzyło się każdemu słowu, a szczególny urok osobowości samego Karola jednał sympatię dla nieszczęsnego monarchy.
Po dwóch tygodniach powtarzamy „Króla-Ducha” w innym mieszkaniu, dla innej publiczności. Wszystko szło normalnym, szczegółowo wypracowanym torem. Czekaliśmy w napięciu na finalny, tchnący dramatyzmem Rapsod V, ten o Bolesławie Śmiałym. I oto dzieje się coś niebywałego! Karol przedstawia całkiem odmienną wersję tego samego przecież tekstu - mówi cicho, monotonnie, w sposób zupełnie pozbawiony owych przejmujących tonów namiętności, pychy, buntowniczej pasji, także rozpaczy wobec zarysowującego się upadku państwa, nad którym zaciążyła klątwa króla. Byliśmy zaskoczeni, rozczarowani i po prawdzie oburzeni. Zasypaliśmy Karola pytaniami, zarzutami: - Co się stało? Jak mogłeś? Dlaczego? Pamiętam dobrze zdumiewający sens jego odpowiedzi: „Przemyślałem sprawę, to jest spowiedź, tego chciał Słowacki”.
Długo nie mogłam się pogodzić ze stratą tamtej interpretacji. Ale później też przemyślałam sprawę i przypomniałam sobie, co mówi poeta w pierwszym Rapsodzie - „a któżby to śmiał w księgi ludzkie włożyć, dla sławy marnej, a nie dla spowiedzi”. Ośmielam się przypuszczać, że w czasie tych dwóch tygodni dzielących pierwszą i drugą interpretację Rapsodu o Bolesławie Śmiałym doszło do głosu najgłębsze istotne powołanie już nie artysty, lecz kapłana. Wyraziło się przez zmianę punktu widzenia. Postawa obrońcy racji króla, dominująca w pierwszym wykonaniu, przemieniła się w postawę grzesznika, który po wiekach pokuty dociera do tragicznej prawdy o sobie samym.
Juliuszowi Słowackiemu nie starczyło życia, aby dokończyć Rapsod V „Króla-Ducha”, zrobił to pół wieku później Stanisław Wyspiański. Ale tak naprawdę ostatnie słowo w tej sprawie wypowiedział kard. Wojtyła, nie tylko przez ów niezwykły akt modlitwy w Osjaku za duszę zabójcy swojego poprzednika na stolicy biskupiej w Krakowie - św. Stanisława. Sądzę, że pośmiertny los wyklętego ze społeczności Kościoła, wygnanego i zmarłego czy może zamordowanego króla - okoliczności nie są znane - musiał już w młodości niepokoić wykonawcę monologu Bolesława. Nie jest chyba bowiem przypadkiem, że ostatnim utworem przyszłego papieża, który powstał przed 16 października 1978 r., jest poemat jakby podsumowujący tysiącletnią historię Kościoła w naszej Ojczyźnie, a odnoszący się do tego samego dramatu. Utwór ten nosi tytuł „Stanisław”.
Od przyszłego tygodnia robiąc zdjęcie trzeba będzie się dobrze rozejrzeć. Kilkadziesiąt tysięcy obiektów zostanie bowiem objętych zakazem fotografowania. To efekt wejścia w życie ustawy o obronie ojczyzny. Na liście są obiekty wojskowe, ale nie tylko. Złamanie zakazu będzie surowo karane - informuje Polsat News.
Rejs po Świnoujściu będzie można niebawem utrwalić, ale tylko we wspomnieniach. Zdjęcia będą kategorycznie zakazane.
Zatrzymany mężczyzna, który mógł we wtorek podpalić drewnianą dzwonnicę na Kamionku, usłyszał zarzuty - poinformowała nadkom. Joanna Węgrzyniak z praskiej policji. Mężczyznę wskazali świadkowie.
Policjantka przekazała, że 64-letni mężczyzna usłyszał zarzuty zniszczenia zabytku, a także spowodowania zagrożenia mienia poprzez spowodowanie pożaru oraz zniszczenia mienia znacznej wartości. "W zawiadomieniu oszacowano wartość obiektu na około milion złotych" - wyjaśniła Węgrzyniak.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.
