Czy można muzułmanom przypisać cechę szczególnej nieżyczliwości pod adresem innych przekonań czy wierzeń? Z pewnością taki pogląd spotkałby się z uzasadnionym sprzeciwem znawców islamu. Faktem jest jednak, że w gronie wyznawców Allaha znajdziemy bezdyskusyjną nadreprezentację terrorystów, a prawodawstwa wielu państw islamskich są choćby dla chrześcijan wyjątkowo nieprzychylne.

Świat po 11 września 2001 r.

Przekonanie o wyjątkowym napięciu pomiędzy islamem a światem zachodnim jest dziś niemal powszechne. W latach 90. ubiegłego wieku Samuel Huntington, jeden ze znawców współczesności, napisał artykuł pt. „Zderzenie cywilizacji”. Myśli w nim zawarte rozwinął później w książce, której tytuł został uzupełniony o słowa: „Nowy kształt ładu światowego”. Dzieło amerykańskiego politologa zostało okrzyknięte przez Henry’ego Kissingera jedną z najważniejszych książek, jakie ukazały się na świecie po zakończeniu zimnej wojny.

Zdaniem autora, źródłem współczesnych konfliktów o zasięgu światowym nie będą już ani ideologie, ani napięcia wywołane różnicami ekonomicznymi. Współczesny świat zmienia się w arenę walki i rywalizacji między głównymi cywilizacjami. Obok chińskiej, za najgroźniejszą uznał właśnie islamską. Przestrzegał zatem przed procesem odrodzenia islamu.

– Chodzi tu o podjęty przez muzułmanów wysiłek zmierzający do osiągnięcia tego celu – przestrzegał. – Jest to wielki ruch intelektualny, kulturalny, społeczny i polityczny, ogarniający cały świat muzułmański. Islamski „fundamentalizm”, pojmowany potocznie jako polityczne wydanie islamu, to tylko jeden ze składników o wiele szerszego ożywienia idei, zwyczajów i retoryki islamu, a także powszechnego nawrotu do religii.

Jeszcze dalej w swych dociekaniach poszedł Benjamin Barber. Amerykański politolog w książce „Dżihad kontra McŚwiat” mówi o konfrontacji, w której po jednej stronie barykady staje zglobalizowany świat, a po drugiej islamiści oraz podobni im nacjonalistyczni ekstremiści.

– Konflikt między demokracją a dżihadem nigdzie nie przejawia się tak dobitnie, jak w świecie muzułmańskim, gdzie zrodziła się sama idea dżihadu, choć świat ten z pewnością nie ma na nią monopolu. Wiadomo, że islam to religia złożona i w żadnym wypadku nie można go utożsamiać z dżihadem. Z drugiej jednak strony, jest względnie niegościnny wobec demokracji, a co za tym idzie, tworzy środowisko sprzyjające zaściankowości – przestrzegał Barber.

Zjednoczeni na modlitwie

Polska historia od dawna związana jest z historią wyznawców Allaha. Wystarczy odwołać się do opisów Henryka Sienkiewicza, który w „Trylogii” barwnie opisywał Tatarów służących Rzeczypospolitej pod wodzą Kmicica. Nie tylko w literaturze, ale też w historii dzieje Tatarów wiążą się z naszym krajem. Byli oni osiedleni na naszych wschodnich rubieżach przez księcia Witolda. Największy przyrost Tatarów miał miejsce w XVII wieku, co wiązało się z nadawaniem ziemi przez Jana III Sobieskiego w zamian za służbę wojskową. Po roku 1989 muzułmanie zorganizowali się w 19 gminach (łącznie ok. 7 tys. osób).

Według ostatniego spisu powszechnego, Tatarów w Polsce jest ok. pół tysiąca, gdyż tylko tyle osób zadeklarowało tę narodowość. Przedstawiciele Związku Muzułmańskiego szacują, że w Polsce jest ok. 5 tys. wyznawców islamu pochodzenia tatarskiego, skupionych w Muzułmańskim Związku Religijnym. Liczbę wszystkich wyznawców islamu w Polsce ocenia się na 20-25 tys. osób.

To m.in. obecność Tatarów na ziemiach polskich stała się inspiracją do wskazania dnia poświęconego islamowi. Został on ustanowiony w 2001 r. przez Komitet ds. Dialogu z Religiami Niechrześcijańskimi. Jednym z inicjatorów modlitewnych spotkań katolików i muzułmanów była Fundacja Dzieło Odbudowy Miłości. W połowie 1997 r., podczas Dni Tatarskich w Warszawie, zrodziła się idea powołania Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów. Zarejestrowano ją w lutym 1999 r. Członkowie Rady spotkali się w 1999 r. z Janem Pawłem II w Drohiczynie podczas odbywającej się w tym czasie pielgrzymki Ojca Świętego do Polski. Dzień Islamu w Kościele katolickim w Polsce obchodzony jest od 2001 r. Został ustanowiony decyzją Konferencji Episkopatu Polski jako „dzień modlitw poświęcony islamowi”. Organizuje go Komitet ds. Dialogu z Religiami Niechrześcijańskimi, który wchodzi w skład Rady ds. Dialogu Międzyreligijnego Konferencji Episkopatu Polski i zajmuje się przede wszystkim dialogiem z islamem. Przewodniczący komitetu uczestniczy w pracach Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów – jedynej takiej organizacji na świecie.

Tegoroczny – czternasty Dzień Islamu w Kościele katolickim w Polsce będzie obchodzony 26 stycznia. Tak jak w poprzednich latach, miejscem centralnych obchodów jest Warszawa.