Pod hasłem „Pan jest moją mocą, (...) Jemu zawdzięczam moje ocalenie” (Wj 15, 2) jest obchodzony XVII Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce. Centralne obchody zaplanowano w Sandomierzu. Zazwyczaj Dzień Judaizmu obchodzony jest 17 stycznia, lecz tym razem z racji zbieżności tej daty z szabasem, termin przesunięto o jeden dzień Dzień Judaizmu w Kościele katolickim został ustanowiony z inicjatywy Episkopatu Polski w 1997 r. w celu rozwoju dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, a także modlitwy i refleksji nad związkami obu religii. Po raz pierwszy Dzień Judaizmu obchodzono w 1998 r.

Propozycją wkroczenia na tę drogę „wzajemnego poznania” jest nowa i unikatowa na rynku muzealniczym oferta, czyli funkcjonowanie Ośrodka Edukacyjno-Muzealnego „Świętokrzyski Sztetl” w Chmielniku. W chmielnickim „Sztetlu” turysta, uczeń, pasjonat – znajdzie wiedzę o tym, jak wyglądało życie w dawnych sztetlach – miasteczkach, których ok. 50 procent stanowili Żydzi, tworząc unikatowy społeczno-kulturowy wzorzec życia indywidualnego i społecznego, nacechowanego homogenicznością kulturową, w którego centrum stała liczna rodzina. Sztetl był twierdzą tradycji, w której w praktyce realizował się ideał „żydowskości”...

W OEM „Świętokrzyski Sztetl” kompendium wiedzy stanowią nowoczesne środki przekazu multimedialnego (szyby holograficzne, panele dotykowe, kioski multimedialne – a w nich wiedza o podstawowych terminach z kultury żydowskiej i judaizmu oraz o ponad stu gminach żydowskich dawnego województwa kieleckiego, a także gry dla dzieci) oraz tradycyjne judaika (przedmioty kultu, np. świecznik chanukowy, Tora, parochet i przedmioty codziennego użytku). Jest sala edukacyjna z pamiątkami „ostatniego klezmera Galicji” – Leopolda Kozłowskiego, babiniec przekształcony w nowoczesną salę estradową, jest gra świateł i są dioramy – ruchome makiety w typie (mniej więcej) szopek krakowskich, prezentujące obyczaje świąteczne i codzienne „starszych braci w wierze”. Formą uczczenia chmielniczan o żydowskich korzeniach, których z powierzchni ziemi zmiótł Holokaust, jest Dom Cienia – integralny monument obok muzeum w synagodze, z uwiecznionym tysiącem nazwisk, usytuowany na najstarszym, nieistniejącym już cmentarzu żydowskim...

Z Nowym Rokiem w OEM „Świętokrzyski Sztetl” obowiązują ceny biletów i stałe godziny zwiedzania. Ośrodek jest czynny codziennie (!), poza świętami ustawowymi, w godzinach 8-16 (więcej informacji: swietokrzyskisztetl.pl)

Muzeum oczekuje szczególnie na grupy szkolne, dla których przygotowano propozycję warsztatów/lekcji muzealnych.

Są to: warsztaty kulinarne – kuchnia żydowska; „Odtajemniczyć tajemnicze’’ – życie codzienne chmielnickich Żydów (czas trwania zajęć 45-60 min.) oraz Spacer edukacyjny pn.:„ Zabytki dwóch kultur, czyli spacerkiem po Chmielniku’’ (dla szkół podstawowych, gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych, czas trwania ok. 2 h). – Nasza oferta skierowana jest do uczniów wszystkich poziomów nauczania, jest też zgodna z treściami podstawy programowej w szkole podstawowej, gimnazjum i ponadgimnazjalnej. Oferta jest dostosowana do wieku odbiorców i realizowana w oparciu o stałą wystawę ekspozycyjną – przekonują pracownicy ośrodka.

Jak temat sztetli i żydowskości jest intrygujący (niekiedy wręcz tabu), przekonano się podczas Dni Otwartych w drugiej połowie grudnia 2013 r., zorganizowanych z myślą o uczniach szkół z terenu gminy Chmielnik oraz o dorosłych jej mieszkańcach.

Blisko tysiąc uczniów zwiedziło w przedświątecznym tygodniu „Świętokrzyski Sztetl”, poznając judaika, historię sztetli regionu i pojęcia związane z judaizmem, np. bima, aron ha – kodesz, Tora czy rodał. Z bezpłatnego zwiedzania „Sztetla” skorzystali uczniowie z Lubani, Suchowoli, Piotrkowic i Chmielnika, od zerówki po licealistów. Uczniowie i towarzyszący im nauczyciele poznawali historię synagogi i społeczności żydowskiej w Chmielniku, podstawowe pojęcia związane z kulturą żydowską, judaika w gablotach i sprzęty codziennego użytku. Podziwiali jedyną na świecie szklaną bimę – niegdyś miejsce do odczytywania tory. Wysłuchiwali opowieści o sztetlach, płynących z głośników ukrytych w ścianach, a dzięki starym fotografiom w nowoczesnej formule – mogli poznać architekturę synagog dawnego województwa kieleckiego. Zdaniem przewodników muzeum, hitem okazały się gry edukacyjne i biblioteka multimedialna. Równie usatysfakcjonowani z muzeum byli dorośli mieszkańcy Chmielnika, których ponad 900 gościło w muzeum 28 i 29 grudnia 2013 r. Odwiedzali je mieszkańcy Chmielnika i okolic z rodzinami, które przyjechały na święta, byli wśród nich także goście z zagranicy czy siostry zakonne pracujące w Chmielniku. Frekwencja była nadspodziewanie duża. Najstarsi mieszkańcy gminy wspominali stan dewastacji obiektu z czasów przed remontem i z okresu powojennego, gdy był w niej magazyn zboża i warzyw, dzieci koncentrowały się na grach i zabawach edukacyjnych, wiele osób słuchało klezmerskiej muzyki, opowieści o weselu żydowskim czy tuczarni gęsi.

Wszyscy lub zdecydowana większość z nas wie, jak Żydzi ginęli, mało kto wie, jak żyli. O tym właśnie jest muzeum w Chmielniku – propozycja z okazji Dnia Judaizmu, choć oczywiście nie tylko wtedy...