26 stycznia, wzorem ubiegłego roku, w Jarosławiu odbyły się obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu, organizowane z inicjatywy prof. Wacława Wierzbieńca, rektora PWST-E oraz burmistrza Andrzeja Wyczawskiego i ks. Marka Pieńkowskiego z Ośrodka Kultury i Formacji Chrześcijańskiej, we współpracy z Fundacją Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w Warszawie. Uroczystości zaszczycił Eli Zolkos, asystent naczelnego rabina Polski, Michaela Schudricha.
Obchody rozpoczęła dyskusja panelowa „Stosunki polsko-żydowskie z perspektywy Uratowanych i Ratujących w czasie Holokaustu” z udziałem zaproszonych gości: Luci Retman (Hajfa - Izrael), s. Dawidy Ryll (Miejsce Piastowe), Judith Elkin (Miami - USA), Romana Kessler’a (Tel Awiw - Izrael) i Krystyny Stawarskiej-Grzędy (Jarosław). Podczas uroczystości, o własnych tragicznych, bardzo wzruszających doświadczeniach opowiedziała uratowana z Holokaustu Lucia Retman, która na specjalne zaproszenie Rektora PWST-E przyjechała po raz drugi do Jarosławia z Hajfy w Izraelu, aby dać świadectwo tamtym wydarzeniom. Pani Retman podczas okupacji wraz z rodziną ukrywała się u Zofii Pomorskiej z Lubaczowa, która za okazaną pomoc otrzymała pośmiertnie medal Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. Pani Pomorska zdobyła dla niej dokumenty polskiej dziewczynki, które umożliwiły jej wyjazd do pracy w Niemczech. Pomimo ogromnego zagrożenia udało się w ciągu jednego dnia zmienić tożsamość Luci Retman na Polkę, katoliczkę, Janinę Kogut. Z Krakowa całym transportem wypełnionym Polakami i Ukraińcami wysłano ją do pracy w Niemczech, w Berlinie. Tak przeżyła wojnę.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
W dyskusji panelowej głos zabrała również s. Dawida Ryll, która te wydarzenia poznała z opowieści swojej mamy, Marii. Przywołała bolesną historię z dzieciństwa, opowiadającą o rozstrzelanym przez Niemców żydowskim chłopcu, który wraz ze swoją rodziną ukrywał się przez pewien czas w jej domu. O ogromnej tragedii ludzkości, jaką był Holokaust, opowiadał także goszczący w naszym mieście znany adwokat, Roman Kessler, jarosławianin z pochodzenia, żyjący obecnie w Tel Awiwie oraz w Warszawie. Krystyna Stawarska-Grzęda wspominała wydarzenia sprzed 70 lat, kiedy to za pomoc niesioną Żydom śmierć ponieśli jej rodzice. Swoją historię opowiedziała także przybyła ze Stanów Zjednoczonych, a urodzona w Przeworsku, Judith Elkin, która opowiedziała historię własnej rodziny.
Następnie, w kościele Świętych Mikołaja i Stanisława biskupa, miało miejsce nabożeństwo w intencji Polaków z Podkarpacia, zamordowanych za pomoc niesioną Żydom oraz za Żydów, którzy ponieśli śmierć na tym terenie. Uczestnicy wysłuchali psalmów, a także Pieśni z Księgi Proroka Izajasza w wykonaniu Zespołu Wokalnego „Pasjonaci z Jarosławskiego Opactwa”. Zaproszeni goście odczytali listę znanych ofiar narodowości żydowskiej i polskiej. Obchody uwieńczyło uczczenie pamięci Żydów zamordowanych przy murze Jarosławskiego Opactwa, poprzez refleksję i modlitwę, a także zapalenie zniczy, symbolizujących ludzkie istnienia.
